MEIS portal - Informacioni sistem obrazovanja Crne Gore

Heterogenost obrazovnog sistema obrazovanja Crne Gore, do nivoa visokog obrazovanja, ogleda se kako u velikoj programskoj razuđenosti tako i u funkcionalnoj i organizacionoj složenosti njegovih osnovnih cjelina: Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija, Ispitnog centra, Zavoda za školstvo, Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva, Centra za stručno obrazovanje i mreže predškolskih i školskih ustanova. Svaka od ovih cjelina predstavlja sama za sebe relativno složen sistem u organizacionom i funkcionalnom smislu.

Pored heterogenosti programskih sadržaja i postojanja većeg broja autonomnih cjelina – kao karakteristika od najvećeg značaja za razvoj informacionog sistema – obrazovni sistem Crne Gore ima i sljedeća svojstva: veliki broj učesnika različitih profila u procesu obrazovanja, geografski udaljene lokacije, periodi u kojima se aktivnosti istovremeno izvode, kombinacija starih i novih načina nastave itd. 

Jedinstveni informacioni sistem koji obuhvata sve obrazovne nivoe do nivoa visokog obrazovanja preduslov je za izgradnju savremenog obrazovnog sistema. Takav sistem treba da omogući evidentiranje, ažuriranje i gotovo automatsku dostupnost svih procesa u obrazovanju i na svim obrazovnim nivoima do fakulteta. To uključuje: evidenciju resursa i kadrova, praćenje procesa nastave, mogućnost lake, brze i jednostavne komunikacije između svih cjelina obrazovnog sistema; preglednost i jednostavnost dobijanja informacija za sve subjekte sistema obrazovanja, što podrazumijeva i mogućnost upotrebe postojećih digitalnih tehnologija; automatsko generisanje izvještaja potrebnih za rad pojedinih segmenata obrazovnog sistema; mogućnost sagledavanja pozitivnih i negativnih trendova u obrazovanju na osnovu izvještaja iz različitih segmenata sistema; integraciju postojećih rješenja u novi obrazovni sistem; upravljanje i provjeru kvaliteta u obrazovnom sistemu Crne Gore; mogućnost hardverske i softverske nadgradnje sistema, i uključivanje u koncept elektronskog upravljanja (e-government) u Crnoj Gori.

Informacioni sistem obrazovanja u Crnoj Gori počeo je s primjenom 2010. godine, kada je njime bilo obuhvaćeno deset škola. Danas se u ovom sistemu ažuriraju podaci o svim predškolskim ustanovama, osnovnim i srednjim školama, resursnim centrima, muzičkim školama i licenciranim organizatorima obrazovanja odraslih, a obuhvaćene su i javne i privatne ustanove. Korisnici MEIS portala su zaposleni u obrazovno-vaspitnim ustanovama, zaposleni u institucijama iz oblasti obrazovanja (Ministarstvo prosvjete, nauke, kulture i sporta, Zavod za školstvo, Centar za stručno obrazovanje, Ispitni centar, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva), ustanove kojima su podaci iz obrazovnog sistema potrebni za realizaciju različitih programa (centri za socijalni rad, Ministarstvo finansija i socijalnog staranja, Institut za javno zdravlje, Uprava za statistiku – MONSTAT itd.), roditelji i ostali zainteresovani kojima je neophodan uvid u podatke iz ove oblasti.

Školska statistika

Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija, uz podršku kancelarije UNICEF-a u Crnoj Gori, kreiralo je portal Školska statistika, na kome su objedinjeni i grafički prikazani statistički podaci o svim obrazovno-vaspitnim ustanovama u Crnoj Gori.

Na naslovnoj strani portala predstavljeni su osnovni statistički podaci o školama po nivoima obrazovanja (predškolske ustanove, osnovne i srednje škole), uključujući i podatke o osnovnim i srednjim muzičkim školama i resursnim centrima. To su podaci o broju obrazovno-vaspitnih ustanova, javnih i privatnih, i o brojnom stanju učenika (po polu, razredima i smjerovima), a dati su na nivou Crne Gore, pojedinačnih opština i regija. Na taj način omogućen je uvid u osnovne statističke podatke svih obrazovno-vaspitnih ustanova u Crnoj Gori. Podaci o brojnom stanju učenika u svakoj pojedinačnoj školi – ukupno, po jedinicama, razredima i smjerovima – dostupni su svim korisnicima portala. Mnogo veći set podataka dostupan je samo obrazovno-vaspitnim ustanovama, a to su podaci koji se odnose na uspjeh učenika, vladanje i izostanke – tzv. privatni dio portala. Ustanove ovim podacima mogu pristupiti preko svojih naloga, pri čemu svaka od njih može vidjeti samo podatke koji se odnose na tu ustanovu.

Iako će portal Školska statistika biti značajan i za širu javnost, kao cjelovita baza pouzdanih javnih podataka o školama u Crnoj Gori, on će prvenstveno koristiti obrazovno-vaspitnim ustanovama. One sada imaju pristup velikom broju podataka koji se odnose na njihovu ustanovu, mogućnost da ih analiziraju i upoređuju s odgovarajućim podacima na nivou Crne Gore, regije i opštine, te da ciljano rade na unapređenju kvaliteta u svojim školama. 

Školska mreža

Veb-stranica www.skolskamreza.edu.me pruža uvid u osnovne informacije o svim obrazovno-vaspitnim ustanovama u Crnoj Gori, što podrazumijeva: broj obrazovno-vaspitnih ustanova po nivoima obrazovanja, broj obrazovno-vaspitnih ustanova po opštinama, puni naziv svake ustanove, nazive svih područnih jedinica, adrese i kontakt podatke svake ustanove (broj telefona i faksa, imejl adresu), kao i lokaciju na kojoj se svaka od ustanova nalazi i kako do nje doći.

Sve obrazovno-vaspitne ustanove grafički su prikazane na mapi Crne Gore. Različitim oznakama prikazane su: aktivne i neaktivne ustanove (u kojima se trenutno ne izvodi nastava); matične i područne ustanove, i javne, privatne i privatno-javne ustanove. Zahvaljujući različitim grafičkim oznakama, lako se stiče predstava o institucionalnoj pokrivenosti određene regije, grada ili dijela grada, te da li se u njima nalaze matične ili područne obrazovno-vaspitne ustanove i kojeg tipa (javne, privatne, privatno-javne).

Na mapi su, dakle, prikazane sve predškolske ustanove, osnovne škole, srednje škole, resursni centri i muzičke škole u Crnoj Gori.

Osim prikaza svih obrazovno-vaspitnih ustanova, može se dobiti i prikaz ustanova prema nivou obrazovanja (npr. samo osnovne škole), ili prema mjestu u kome se nalaze (npr. samo ustanove u određenoj opštini).

Posjetiocima je omogućen prikaz mape preko cijelog ekrana (opcija full screen), što daje bolju preglednost, kao i da odaberu tip prikaza – standardni ili satelitski. Takođe, moguće je odabrati dvije ustanove i dobiti podatke o udaljenosti između njih (u km), detaljan opis putanje i procijenjeno vrijeme potrebno za put od jedne do druge ustanove.  

COVID-19 i obrazovanje

Da bi se omogućilo praćenje uticaja pandemije COVID-a-19 na rad obrazovno-vaspitnih ustanova u Crnoj Gori, kreiran je portal COVID-19 i obrazovanje. Na portalu su podaci grafički prikazani i razvrstani po nivoima obrazovanja (predškolsko, osnovno, srednje), a odnose se na djecu i zaposlene u javnim i privatnim obrazovnim ustanovama u Crnoj Gori. Podaci se ažuriraju na nedjeljnom nivou. Nedjeljni pregledi podataka praćeni su grafikonima na kojima se prikazuje procentualni udio djece/nastavnika određene kategorije (svi, novooboljeli, pacijenti, u samoizolaciji) u određenoj zoni/opštini u ukupnom broju djece/nastavnika iste kategorije u svim zonama / svim opštinama. Ovi podaci dostupni su Institutu za javno zdravlje, a putem sajta www.covid19.edu.me dati su na uvid i široj javnosti u Crnoj Gori. 

Portal Dnevnik

Uz podršku Crnogorskog Telekoma, Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija kreiralo je portal Dnevnik (www.dnevnik.edu.me), koji roditeljima/starateljima omogućava da prate ocjene, izostanke i vladanje svog djeteta. Portal pruža mogućnost komunikacije roditelja s odjeljenskim starješinom, nudi informacije o zakazanim roditeljskim sastancima i brojna druga obavještenja.

Zahvaljujući ovoj usluzi, roditelji mogu da imaju jasan pregled svih ocjena svog djeteta (usmeni odgovori, pismeni i kontrolni zadaci, konačna ocjena itd.), uz podatak o tome kad je svaka od njih evidentirana u Informacionom sistemu obrazovanja. Dostupan je i hronološki pregled ocjena za svaki nastavni predmet, kao i prosječna ocjena učenika/učenice. Takođe, roditelj može dobiti unformacije o vladanju, izostancima i ocjenama s eksternog testiranja.

Dio portala pod nazivom Saradnja s roditeljima namijenjen je informisanju roditelja o terminima roditeljskih sastanaka, planiranim izletima, ekskurzijama i ostalim školskim dešavanjima. U dijelu Kontakt ostvaruje se komunikacija s odjeljenskim starješinom djeteta, koji putem imejla odgovara na sva pitanja koja mu roditelji postave. 

Da bi koristio usluge portala, roditelj mora imati korisničko ime i lozinku, koje dobija od odjeljenskog starješine djeteta. Na taj način roditelji pristupaju svim informacijama o djetetu koje su evidentirane u Informacionom sistemu obrazovanja, pri čemu su svakom roditelju dostupne samo one informacije koje se odnose na njegovo dijete. 
Osim pristupa portalu preko veb-adrese, roditeljima su dostupne i Android i iOS aplikacije za mobilne uređaje.

Elektronski upis djece u obrazovno-vaspitne ustanove

Na portalu www.upisi.edu.me, tokom 2020. godine postavljene su tri aplikacije putem kojih se može podnijeti zahtjev za upis djeteta u predškolsku ustanovu, osnovnu ili srednju školu. Zahtjev za upis može se podnijeti na ovaj način kad je riječ o djeci koja se prvi put upisuju u obrazovno-vaspitnu ustanovu tog nivoa obrazovanja. Od 2021. godine na portalu su dostupne i aplikacije za upis učenika u osnovnu muzičku školu, te za upis studenata na prvu godinu osnovnih studija Univerziteta Crne Gore.

Korisnici (roditelji/staratelji/učenici) se na portal prijavljuju putem prethodno kreiranih naloga. Podnošenje prijave je veoma jednostavno i vrši se popunjavanjem obrasca dostupnog na portalu. Procedura prijavljivanja zahtijeva da korisnik na početku unese jedinstveni matični broj, dok se ostali podaci preuzimaju iz relevantnih registara.